سرود نوعی موسیقی جمعی است که هماهنگی صدای گروه را در بیان مفاهیم ملی یا مذهبی تقویت میکند. برای مثال، در مناسبتهای مذهبی مانند عزاداری ماه محرم یا تجمعات مسجدی سرودهایی با همین ویژگیها اجرا میشوند. در مقابل، موسیقی معمولی (پاپ، سنتی و غیره) قالبهای متنوعتری دارد. در ادامه تفاوتهای فنی سرود و موسیقی معمولی را بر اساس فرم، ریتم، ملودی، هارمونی، تنظیم و اجرای گروهی بررسی میکنیم.
فرم و ساختار
سرودها اغلب شامل چند ورس (بند شعری) متوالی با ملودی ملایم هستند که در بخش بازگشتی تکرار میشوند. چنین ساختاری ساده حفظ و اجرای سرود را آسان میکند. در مقابل، موسیقی معمولی ممکن است فرم پیچیدهتری داشته باشد؛ مثلاً ورس، کورس (برگردان) یا حتی پل (بریج) در ساختار آهنگ حضور دارد.
ریتم و ضربآهنگ
ریتم سرودها معمولاً ثابت و منظم است. ضربآهنگ واضح (معمولاً دو یا چهار ضربی) انسجام گروه را بالا میبرد و احساس همدلی ایجاد میکند. این ریتم منظم میتواند فضایی حماسی یا جمعی پدید آورد. در موسیقی معمولی اما ریتم منعطفتر است و ممکن است با الگوهای ترکیبی یا تغییر ضرب تنوع ایجاد کند تا جلوهای پویاتر به شنونده ببخشد.
ملودی
ملودی سرودها غالباً ملایم و پیوسته است. نغمهها نزدیک به هم قرار دارند و دامنهی ملودی متناسب با صدای خوانندگان گروه است، بهگونهای که همخوانی برای نوجوانان آسان باشد. موسیقی معمولی ممکن است ملودیهای پیچیدهتر و پرهیجانتری داشته باشد؛ نغمهها میتوانند شامل جهشهای ناگهانی یا تزئینات آوازی باشند تا جذابیت بیشتری ایجاد کنند.
هارمونی
هارمونی سرودها معمولاً ساده و یکنواخت است. از آکوردهای پایه (مانند آکورد اصلی، زیر و فرعی) استفاده میشود و چندصداییکردن ملودی به گونهای انجام میشود که صداها بهراحتی با هم سازگار شوند. این هارمونی یکپارچگی اثر را تقویت میکند. در موسیقی معمولی اما هارمونی میتواند پیچیدهتر باشد؛ مثلاً تغییر گام (مدولاسیون) یا آکوردهای چهارصدایی رنگارنگتر در آن به کار میرود.
تنظیم
در تنظیم سرود، اولویت با صدای جمعی است و با همراهی سازهای آوایی ساده مانند ارگ، سنتور، دف یا تنبک و سازهای زهی خوانده میشوند تا تمرکز روی همآوایی آوای خوانندگان باشد. برعکس، در موسیقی معمولی تنظیم میتواند مفصل و گسترده باشد؛ برای مثال استفاده از گیتار الکتریک، پیانو یا درام جلوهای پرطنین و مدرن ایجاد میکند.
آواز دستهجمعی و اجرا
سرود ذاتاً اثری گروهی است. همه اعضای گروه، حتی با توانایی آوایی متوسط، میتوانند همزمان و هماهنگ بخوانند. رهبری ملایم و الگوهای تکرارشونده باعث میشود اجرای دستهجمعی منظم پیش برود. در موسیقی معمولی اما معمولاً یک صدای اصلی (تکخوان) در مرکز توجه است و دیگر صداها نقش پشتیبان دارند. بنابراین سرود حس جمعی و همدلی را بیشتر منتقل میکند. در مجموع، ویژگیهای بالا (فرم ساده و تکرارشونده، ریتم منظم، ملودی ملایم، هارمونی یکنواخت و تنظیم حمایتی) موجب میشوند سرود در مناسبتهای مذهبی یا ملی حضور مؤثرتری داشته باشد و از موسیقی معمولی متمایز گردد.
خلاقیت
مواردی که در بالا مطرح شد، قانون نوشته شده نیستند و قدر مطلق ندارند. هر ترانه سرا یا آهنگساز میتواند بر حسب خلاقیت خود ترکیب های جدید اما اصولی خلق کند.
دیدگاهتان را بنویسید